İş yerlerinin başarısındaki en önemli kaynak nitelikli insandır. Bulunduğu yerde çalışmaktan mutlu olan, çalışmaya devam etmekte istekli olan çalışanlarla olmak tüm şirketlerin arzu ettiği bir durumdur. Buna bağlı olarak çalışanların motivasyonu da önem kazanmaktadır.¹

Aynı zamanda duygu düzenleme becerisi geliştirmek de önemli noktalardan biridir. Kişiler, iş ve özel yaşamlarında karşılaştıkları olaylar karşısında farklı tepkiler verebilmekte ve duygularının etkisinde hareket edebilmektedir. Olumsuz duyguları azaltmaya ve olumlu olan duyguları ise sürdürmeye ve artırmaya çalışmak duygu düzenlemeye yardımcı olabilir. Bu da, iyi olma halini artırmaya ve stres düzeylerinin azalmasına yardımcı olur.¹

Mindfulness terimi, Pali dilinden gelmektedir ve “hatırlama” anlamında kullanılır. Kabule hazır, istekli ve şimdiki zamanda olan olayların ve deneyimlerin farkında olmak anlamında yorumlanır.¹

Mindfulness, kişilik özelliği olmakla beraber egzersizlerle geliştirilebilmektedir. Bu tip egzersizler motivasyon artırıcı ve duygu düzenleyici etkileri nedeniyle iş yerlerinde de uygulanabilmektedir. Çünkü çalışmalar, kişilerin, zihinsel faaliyetlerinin farkında olarak olumsuz duyguları azaltabileceğini göstermiştir.¹

Mindfulness amacıyla yapılabilecek egzersizler:²

Nefesin farkına varmak

Bunun için 10 dakika kadar sakin bir yerde oturmak yeterli. Burundan 3 kez nazikçe nefes alıp verilir. Nefes alıp verirken bu eylemin farkına varmaya çalışılır. Dikkat dağılırsa odağı tekrar nefese getirip devam edilir. Nefes alıp verme sırasında ne hissedildiği ve bedenin hangi noktalarının bundan etkilendiği fark edilmeye çalışılır.

Günlük farkındalık

Öncelikle her hafta bilinçsiz bir şekilde yapılan birkaç eylemi belirlenir başlayın. Örneğin: Diş fırçalamak, duş almak, kahvaltı yapmak gibi. Bunları yapma şeklinde herhangi bir değişiklik yapılmasına gerek yok. Sadece odaklanma ve farkındalık seviyesi değişecek. Aktivitelere iyice uyum sağlamak için tüm duygular kullanılmaya özen gösterilmelidir. Örneğin, dişler fırçalanırken, diş ve diş etlerindeki his, diş macununun tadı ve dilin tepkisine odaklanılır.

Duyuları fark etmek

Rahat ve sakin bir yerde oturulur. Süre zamanla artırılabilir ancak başlangıç için 10 dakika yeterlidir. Önce burundan 3 kez sakin bir şekilde nefes alınır. Yine yavaşça nefes verilir. Her nefeste yavaşlanıp anın içine çekildiği hissedilmeye çalışılır.

Dikkat, sırasıyla etraftaki seslere, kokulara, bedene ve ağızdaki tada yoğunlaştırılır. Nefesin sesine, etraftaki kokulara, vücudun ağırlığına, üzerinizdeki kıyafetlerin vücuda nasıl bir his verdiğine odaklanılır. Tüm bunlar yargılamadan, değiştirmeye çalışmadan ve değiştirme isteği duymadan yapılmaya çalışılır.

Bir dakikalık bilinç

Her yerde yapılabilecek bu egzersizde sadece bir dakika gözler kapatılarak sessiz bir şekilde kalınır. Burundan giren nefes hissedilir. Onun ciğerlere ve karın içerisine girişi gözlemlenir. Daha sonra dikkat nefesin vücudu terk edişine toplanır. Etraftaki sesler duyulmaya çalışılır. Havanın sıcaklığı hissedilir ve o an nasıl duygular içerisinde olunduğu değerlendirilir. Zihin başka yönlere kayarsa yargılamadan yeniden o ana getirmeye çalışılır.

Mindfulness egzersizlerinin sosyal, duygusal, zihinsel ve fiziksel sağlığı baştan yaratabildiği pek çok çalışmada gösterilmiştir. Depresyon, anksiyete gibi ruhsal hastalıkları da iyileştirme özelliği bulunan mindfulness egzersizleri hayata yepyeni bir bakış açısıyla bakmaya yardımcı olacaktır.²

Referanslar: 1. Karacaoğlan B ve Hisli Şahin N. Journal of Business Research Turk 2016;8(4):421-444.

2. https://elazigram.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/23/01/144705/dosyalar/2020_06/03120542_mindfulness-_bilincYli_farkYndalYk.pdf (Erişim Tarihi: 02.06.2023)