Gelişmiş ve gelişmekte olan toplumlarda gebelik sayısı azalmakta, gebelik yaşı artmaktadır. Gebelik dönemindeki sağlık sorunlarıyla ilgili farkındalığın artması gebelikte hipertansiyon tanısını da artırmaktadır. Gebelikte hipertansiyon tanısı, mutlak değerler Sistolik Kan Basıncının (SKB) ≥140mmHg veya Diastolik Kan Basıncının (DKB) ≥90mmHg olmasına dayanmaktadır.¹

Hipertansiyonun oluş zamanı ve tespit zamanına göre de bir sınıflama yapılmaktadır. Bu, tedavinin yönlendirilmesi açısından önem taşır.1

a-Önceden var olan hipertansiyon: Gebelikten önce olan veya gebeliğin 20. haftasından önce gelişen ve gebeliğin 42. gününden sonra da devam eden yüksek kan basıncıdır. Gebeliklerin %1-5’inde ortaya çıkar ve artan (%15) komplikasyonlarla birliktedir.¹

b-Gebelik hipertansiyonu: Gebeliğin 20. haftasından sonra gelişen ve doğumdan sonra 42 gün içinde geçen hipertansiyondur. Önceden normal kan basıncına sahip annelerde (ortalama arteriyel basınç aralığı 60-100 mmHg aralığı) kan basıncının ani olarak 150/100 mmHg’ye yükselmesi hayati sonuçlara yol açabilir.¹

c-Preeklampsi: Gebelik hipertansiyonuyla birlikte 0,3 g/gün proteinüri olması durumu olarak tanımlanmıştır. Kan basıncı tablosuyla birlikte baş ağrısı, görme bulanıklığı, karın ağrısı, akciğer ödemi, trombositopeni ve anormal karaciğer testlerinin olduğu bir tablodur. HELLP Sendromu Tablosu (hemoliz, trombositopeni ve karaciğer enzim yüksekliği) ise gebelikte görülen en ağır tablo olarak tarif edilmektedir.¹

Gebelikte hipertansiyon için risk faktörleri¹

• Genç veya 35 yaş üstü gebelikler
• Çoğul gebelikler
• Aşırı doğurganlık (özellikle 4. gebelik sonrası)
• Diyabet, kronik hipertansiyon ve kronik hipertansiyon varlığı

Hipertansif hastalıklar, dünya genelinde gebeliklerin %10 kadarında görülür, anne ve bebek ölümünün en büyük sebeplerinden birini oluşturur. Bu nedenle belirtilere dikkat edip, takibin yapılması çok önemlidir.²

Referanslar: 1. Türk Kardiyoloji Derneği. Hipertansiyon Çalışma Grubu. Gebelik ve Hipertansiyon. https://tkd.org.tr/HTBulteni/?makale=3 (Erişim Tarihi: 02.06.2023) 2. Maternal Fetal Tıp ve Perinatoloji Derneği. Gebelikte Hipertansiyon. https://www.tmftp.org/files/acog-diyor-ki/gebelikte-hipertansiyon-16052016.pdf (Erişim Tarihi: 02.06.2023)